برای موفقیت همیشه بهره هوشی افراد و نمره هوش پیش بینی کننده قوی نیست بلکه عوامل دیگری نیز در پیشبرد یک زندگی سالم می تواند موثر باشد. یکی از این عوامل هوش هیجانی یا (EQ) است.
موضوع هوش هیجانی از سال 1990 مطرح شد و تا به امروز تحقیقات درباره آن ادامه دارد.
هوش هیجانی شامل:
- شناخت احساسات خودمان و دیگران
- تصمیم گیری مناسب در زندگی
- توانایی در هنگام رو به رو شدن با هیجان های شدید و کنترل خویشتن
- توانایی سازگاری با تغییرات و حل مسئله
محیط خانواده اولین جایگاهی است که به طور مستقیم و غیرمستقیم موجب یادگیری هوش هیجانی می شود.
به عنوان مثال: والدین آگاه به هوش هیجانی، زمانی که فرزندشان دچار خشم، غم، ترس و … می شود از او انتقاد نمی کند، بی توجهی نمی کند بلکه این هیجانات را به عنوان حقیقتی از زندگی می پذیرند، همدلی می کنند و به هدایت و آموزش می پردازند.
تفاوت هوش بهر (IQ) با هوش هیجانی (EQ) چیست؟
هوش بهر می تواند فرزند ما را در زمینه تحصیلی فرد سرآمدی کند اما الزاما این مورد برای داشتن زندگی کافی نیست اما هوش هیجانی می تواند در مدیریت رفتار خود، احساسات نقش موثری داشته باشد. داشتن هوش بهر و هوش هیجانی در کنار هم می تواند به رشد مطلوب فرزند ما کمک کند
چگونه هوش هیجانی را پرورش دهیم؟
1-آگاهی از هیجانات کودک
به عنوان والد باید از هیجانات خود آگاهی داشته باشید یعتی بتوانید احساسات خود را تشخیص دهید و به هیجانات دیگران هم توجه کنید. در این صورت است که می توانید هیجانات کودک خود را دیده و با آن همدلی کنید.
2-در نظرگرفتن هیجانات برای ارتباط بهتر و آموزش
زمانی که کودک شما دچار هیجاناتی چون ناراحتی ، عصبانیت و … هستند بیشتر از هر زمان دیگری به حضور شما نیاز دارند. ما با پذیرش و تایید احساسات آنها می توانیم همدلی کنیم . به آرام کردن شرایط کمک کنیم.
3- گوش دادن همدلانه
- زمانی که میخواهید همدلی کنید به دنبال جمع آوری اطلاعات نباشید بلکه به دنبال و در جستجوی نشانه های فیزیکی هیجانات در فرزندتان باشید.
- آنچه بیان می شود را به زبان خودش و با شیوه ی غیرانتقادی و آرامش بخش برای کودک بازگو کنید
- از هر موقعیتی که باعث ایجاد صمیمت بین شما می شود استفاده کنید
- سوال پیچ نکنید بلکه مشاهده خود از نحوه ی رفتار فرزندتان را به او منتقل کنید مثلا بپرسیم: امروز به نظر کلافه میای.
- سوالاتی که جوابش را می دانید نپرسید.
- گاهی می توانید مثال هایی از زندگی خود بزنید
- راه حل ندهید مگر اینکه از شما بخواهد
4- نامگذاری احساسات
مطالعات نشان داده است که نامگذاری هیجانات بر دستگاه عصبی اثری آرامش بخش دارد پس بهتر است به فرزندان خود کمک کنیم تا واژه هایی برای توصیف احساسات خود پیدا کنند.
5- تعیین حد و مرز
ما و فرزندانمان باید بدانیم که مشکل اصلی احساسات ما نیست بلکه مشکل بدرفتاری آنهاست.
پژوهش ها:
پژوهش ها نشان می دهند که هوش هیجانی با سلامت روان در ارتباط است از مهمترین نشانه سلامت روان، توانایی سازگاری است و نتایج نشان داده هوش هیجانی با سازگاری در ارتباط است.
منبع:
وطن دوست, معصومه, باقریان, فاطمه, شکری, امید, & وطن دوست, مریم. (1402). نقش واسطه‌ای تاب‌آوری و رفتارهای سلامت در رابطۀ هوش هیجانی و سازگاری اجتماعی. فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی, 14(4),
آخرین نظرات: